Drie inzichten over de toekomst van aandacht
Schaarste van aandacht, big tech, frictie, verveling en flow
Hey daar,
Onze aandacht is nu al schaars met de overvloed van apps, social media en andere digitale diensten. Hoe ziet de toekomst van onze aandacht er eigenlijk uit?
In deze nieuwsbrief vertel ik over de onzin van ‘primen’ van je onderbewuste, het nut van frictie en de toekomst van aandacht.
Veel leesplezier!
Peter
PS. Mag ik je aandacht, pun intended, voor mijn nieuwe korte introductievideo (90 seconden). Ik ben er blij mee!
Toekomst van aandacht
Ik sta heel vaak zelf op het podium om een lezing te geven. Maar soms is het ook lekker om in de zaal te zitten. Dat is voor mij een van de manieren om op nieuwe ideeën te komen, interessante mensen te ontmoeten en inspiratie op te doen. Sinds een aantal jaar ga ik naar de conferentie Brave New World in Leiden.
Het thema van dit jaar: de toekomst van aandacht. In de rest van deze nieuwsbrief deel ik 3 lessen die ik heb opgedaan tijdens de conferentie.
Onze aandacht is schaars;
Verveling is nodig voor flow;
Pessimisme over toekomst van aandacht (maar er is hoop).
1. Onze aandacht is schaars
Onze aandacht is schaars. Professor Stefan van der Stigchel (Universiteit Utrecht) schreef een aantal boeken over aandacht. In zijn lezing deelde hij een paar inzichten uit de wetenschap over aandacht.
Zo is het ‘primen‘ van het onderbewuste met een reclameboodschap onzin. Tijdens een onderzoek in 1957 kregen bioscoopbezoekers een flits te zien met de tekst ‘Drink Coca Cola‘. Zo kort dat je het niet bewust gezien kan hebben,
De onderzoeker, James Vicary, claimde dat deze reclameflits leidde tot meer verkochte frisdrank in de pauze. Dit is een hardnekkige mythe. Talloze wetenschappers hebben dit onderzoek herhaalt, maar kregen nooit dezelfde resultaten.
Kortom: om iemand te overtuigen heb je echt diegene’s aandacht nodig. En aandacht, dat blijft menselijk.
Van der Stighel: ‘Daarom waarderen we oogcontact. Je realiseert je dat diegene iets kostbaars aan je geeft, namelijk zijn of haar aandacht.‘
2. Verveling is nodig voor flow
Technologie haalt steeds vaker de frictie weg uit ons leven.
Door Uber hoef je niet te onderhandelen met een chauffeur;
Door Google Maps heb je minder vaak een gesprek (of ruzie) over de route;
Door Spotify hoef je niet zelf een instrument te (leren) spelen.
In veel gevallen is dat fijn. Maar veel experts op het podium deelden hun zorgen dat frictie juist ook mooie dingen kan opleveren.
De onderhandeling met de taxichauffeur kan de start zijn van een leuk gesprek;
Door kaart te lezen ben je bewuster van je plek in de omgeving;
Een muziekinstrument leren spelen, dat geeft veel voldoening.*
In zijn lezing poneerde kunstenaar Roel Wouters de stelling dat verveling ook een vorm van frictie is én dat je deze weerstand nodig hebt om in flow te komen.
Deze tip wil ik zelf de komende tijd meer gaan proberen. Als ik me dreig te vervelen, dan wil ik minder snel naar mijn smartphone pakken voor (digitale) afleiding.
*) Hier heb ik overigens geen ervaring mee. Naast een jaar zingen in een kinderkoor en blokfluitles in de brugklas heb ik geen muzikale ervaring (of talent).. 🎶
3. Toekomst van aandacht
Op LinkedIn deelde ik dit bericht over de toekomst van aandacht. Er is veel reden om pessimistisch te zijn, maar volgens Lex Zard bieden een aantal rechtszaken in Europese landen toch hoop.
Juridisch wetenschapper Zard stelt namelijk dat het huidige verdienmodel van big tech, waarmee ze onze privacy én aandacht opeisen, niet blijven voortbestaan. In ieder geval niet in Europa.
Ik hoop dat hij gelijk heeft. En tot die tijd probeer ik mij wat bewuster te zijn van waar ik mijn aandacht aan besteed.
Want mijn aandacht? Die is schaars.
Deep Dive
Artikelen, boeken, podcasts, video’s, documentaires en meer over dit thema.
1. LEZEN / Ben jij je net aan het oriënteren op het kopen van een nieuwe auto, fiets of laptop? Grote kans dat jij het product dat je op het oog hebt, ineens veel vaker om je heen ziet. Baader-Meinhof is een boeiend fenomeen.
2. LEZEN / Cal Newport schreef het boek Digitaal Minimalisme in 2019. Zijn boodschap: omarm niet alle digitale diensten, maar kies zorgvuldig.
3. KIJKEN / Ritzo ten Kate maakte meer dan 500 close-up straatportretten van mensen op het moment dat ik ze liet ontwaken uit hun smartphone. Het project Caught in the App vind ik schitterend én confronterend.
Dank 🙏
Bedankt voor het lezen!
Deze nieuwsbrief is gratis, maar niet goedkoop om te maken. Je kunt me daarom op een aantal manieren helpen:
Stuur het door naar iemand die het leuk vindt, lees mijn boek, luister naar mijn podcast, huur me in om te spreken, voor een webinar of voor workshop scenarioplanning.
Interesse? Doe een vrijblijvende boekingsaanvraag.