Pas op voor de HiPPO
De rol van moed en kwetsbaarheid voor leiders
Hey daar,
Onze zoon Hidde is dol op alles wat met dieren te maken heeft.
Zijn bedje ligt vol met dierenknuffels. Zijn huidige favorieten? Een Dikkie Dik-knuffel en een walvis. Bezoekjes aan de kinderboerderij vindt hij geweldig. Boekjes met dieren in de hoofdrol zijn voor hem het allerleukste (alweer Dikkie Dik, maar ook Kikker of Nijntje).
Een paar weken geleden gingen we met hem naar dierentuin Burgers’ Zoo in Arnhem. De krokodillen, manta’s en leeuwen. Hij vond het allemaal prachtig.
Bij de nijlpaarden bleven we wat langer staan. ‘Hippos’ zei ik, terwijl we naar de grote grijze kolossen aan het kijken waren. ‘Zo heten nijlpaarden in het Engels.‘
Dit deed me denken aan een ander soort nijlpaard waar je goed op moeten letten: de HiPPO van auteur en professor organisatiepsychologie Adam Grant. Zijn tip:
Pas op voor de HiPPO.
Adam Grant was één van de sprekers op het recente Amsterdam Business Forum congres. Dit congres stond helemaal in het teken van moed en innovatie, kwaliteiten die belangrijker zijn dan ooit. In deze nieuwsbrief: de lessen die ik daar heb opgepikt.
Veel leesplezier,
Peter
PS. Of als je liever kijkt, ik maakte hier ook een video over:
Leiders van de toekomst
Wat komt er allemaal op leiders en managers af? Wat vraagt dit van jou en je organisatie? Wat zijn lessen die we kunnen leren van topondernemers en managementdenkers?
Meer dan anders vraagt deze turbulente tijd om durf en moedige beslissingen. Tijdens het Amsterdam Business Forum hoorde ik inspirerende verhalen over leiderschap, innovatie en ondernemen. Drie lessen sprongen eruit:
Ondernemen is moedig;
Collectieve intelligentie benutten;
Moed vraagt om kwetsbaarheid.
1. Ondernemen is moedig
Michiel Muller is een succesvolle serie-ondernemer. Hij is medeoprichter van onder andere Tango (tankstations), Route Mobiel (pechhulp) en Picnic (thuis boodschappen laten bezorgen).
Hij vertelde in zijn talk onder meer hoe ze met onbemande tankstations van Tango de aanval openden op bemande concurrenten zoals Shell, Texaco en Esso.
Achteraf is het logisch, maar toendertijd werd er lacherig gereageerd op het idee van tankstations zonder winkel en personeel. Terwijl:
de winkels nemen ruimte in. Tango hoefde minder grond te kopen;
het bouwen van een winkel kost geld. Tango hoefde dit geld niet te investeren;
doordat automobilisten in de winkels afrekenen, zijn de vulstations daar veel langer bezet;
Levert zo'n winkel dan niets op? Volgens Muller valt dat tegen: ‘Zeventig procent van de omzet is sigaretten en tabak. Maar de marge daarop is slechts acht procent. Daar word je niet rijk van.‘
Michiels belangrijkste les
Muller deelde daarna zijn lessen van zijn andere ondernemingen. Zijn belangrijkste inzicht:
Het starten van iets nieuws, zoals een bedrijf, is vaak het moeilijkste én dapperste onderdeel.
Hij stelt namelijk dat na het zetten die eerste stap, er vanzelf meer dingen op je pad komen. Meestal helpen die dingen je weer verder. Begin dus gewoon, dan kom je vanzelf verder.
En als er dan toch iets mislukt?
De essentie is om te blijven bewegen, te blijven zoeken naar nieuwe kansen en te leren van fouten.
2. Pas op voor de HiPPO
Misschien herken je het wel van brainstormsessies op je werk. Iedereen mag wat roepen. En: ‘slechte antwoorden bestaan niet.’
Zulke sessies zijn prima geschikt om veel ideeën te genereren. Denk aan een innovatief nieuw product, andere dienstverlening of manieren zoeken om problemen op te lossen.
Maar het probleem is vaak de HiPPO. Niet het nijlpaard, maar in de woorden van Adam Grant:
De HiPPO is de Highest Paid Person's Opinion.
Met andere woorden: als de baas meedoet, richt iedereen zich (bewust of onbewust) vooral op diens ideeën. Als de baas een idee oppert, dan zal je dat als groep eerder uitwerken of op verder associëren.
Oplossing: brainwriting
Adam Grant heeft een praktische oplossing voor het probleem van de HiPPO: brainwriting.
De eerste stap in een brainstorm is dat iedereen hun ideeën opschrijft.
Tijdens de tweede stap ga je de ideeën met elkaar bespreken.
Het HiPPO-effect kun je in de tweede stap nog meer wegnemen door de ideeën eerst te anonimiseren, bijvoorbeeld door de ideeën als workshopbegeleider opnieuw op te schrijven of uit te printen.
Doe je dat niet, dan is er nog steeds een goede kans dat je aan het handschrift herkent wiens idee het is.
Maar die openheid voor ideeën vraagt ook iets anders: de moed om jezelf kwetsbaar op te stellen. Durf je de kans te lopen dat je eigen ideeën niet verder worden uitgewerkt? Of dat iemand lager in de hiërarchie een briljant idee bedenkt, waar jij niet op kwam?
3. Moed vraagt kwetsbaarheid
Volgens Brené Brown is kwetsbaarheid een onmisbaar onderdeel van moed.
Maar wat is kwetsbaarheid? Brown:
Kwetsbaarheid is de emotie die we ervaren in situaties van onzekerheid, risico en emotionele blootstelling.
Ze illustreerde dit in haar lezing met voorbeelden uit haar werk met de Amerikaanse Special Forces en met professionele sportteams. Ze vroeg deze uitzonderlijke getrainde militairen en atleten om een voorbeeld te geven van moed zónder dat er sprake was van onzekerheid, risico of emotionele blootstelling.
De soldaten en topsporters konden dat niet. Zij concluderen: er is geen moed zonder kwetsbaarheid.
Tip: ken je pantser
Wat is de grootste belemmering van moed? In haar onderzoek ontdekten Brown en haar collega’s dat de grootste belemmering niet angst is, maar afweer.
Afweer is de manier waarop we reageren wanneer we bang zijn. Welk pantser zet je op als je bang bent?
Dit kan zijn:
Perfectionisme: alles tot in de details willen controleren en beheersen;
Overdreven besluitvaardigheid: beslissingen nemen zonder daar goed over na te denken;
Cynisme als manier om je te beschermen tegen teleurstelling en pijn.
Door je pantser te herkennen, kun je angst beter begrijpen, je kwetsbaarheid erkennen en bepalen of het tijd is om je pantser af te leggen. Moeilijk, maar moedig.
Als je meer wil weten over de ideeën van Brené Brown, dan is de documentaire The Call to Courage op Netflix een aanrader (7,7 op IMDb).
Deep Dive
Artikelen, boeken, podcasts, video’s, documentaires en meer over dit thema.
1. LEZEN / In mijn nieuwsbrief van augustus schreef ik wat ik leerde van de boeken Daring Greatly van Brené Brown en Think Again van Adam Grant, voor meer verdieping op deze thema’s.
2. LEREN / De volgende editie van het Amsterdam Business Forum staat gepland op vrijdag 26 september 2025.
O.a. met Simon Sinek. Ik ben er bij, jij ook?
3. KIJKEN / Bij het thema moed komt direct de documentaire Free Solo (8,1 op IMDb) bij me op.
In deze docu volg je bergklimmer Alex Honnold. Hij klimt El Capitan in Yosemite National Park omhoog, maar dan zonder touwen en zekeringen. Dat is nog eens kwetsbaar… Prachtig gefilmd, spannend en imponerend.
Dank 🙏
Bedankt voor het lezen!
Deze nieuwsbrief is gratis, maar niet goedkoop om te maken. Je kunt me daarom op een aantal manieren helpen:
Stuur het door naar iemand die het leuk vindt, huur me in om te spreken, voor een webinar of voor een workshop scenarioplanning.
Interesse? Doe een vrijblijvende boekingsaanvraag.
