Zo werkt innovatie (niet)
Wat is innovatie en hoe kun je er gelijk mee aan de slag?
Hey daar,
Op de middelbare school vond ik de lessen Economie vaak maar stoffig. Het ging over conjuncturen, Keynes, vraag en aanbod, debiteuren en crediteuren.
Pas tijdens mijn Master Innovatiewetenschappen in Groningen kwam ik in aanraking met een boeiende economische theorie, bedacht door een flamboyante denker.
De Oostenrijker Joseph Schumpeter (1883-1950) ontwikkelde de theorie van creatieve destructie (waarover later meer). Schumpeter had de nodige flair. Hij beweerde dat hij drie doelen in zijn leven had:
“Ik wil de grootste econoom van de wereld worden, de beste paardrijder van Wenen en de beste minnaar van Oostenrijk.”
Zoals je hieruit wel kan afleiden, was Schumpeter een buitenbeentje onder de economen. Maar zijn ideeën over de impact van innovatie op de economie hebben een verstrekkende invloed gehad.
In de komende nieuwsbrieven ga ik meer met je delen over innovatie. In deze editie een logisch begin: wat is innovatie?
Veel leesplezier,
Peter
PS. Of als je liever kijkt, ik maakte deze video over hetzelfde onderwerp:
Waarom innovatie?
Innovatie is een belangrijk thema bij ondernemers, directeuren en bestuurders. Want door nieuwe producten op de markt te brengen, processen op een andere manier te doen of je slimmer te organiseren, kan je meer klanten krijgen, de dienstverlening verbeteren of de kosten naar beneden brengen.
Genoeg reden dus om met innovatie aan de slag te gaan. In deze editie behandel ik de basis: wat is innovatie eigenlijk, wat is creatieve destructie en wat zijn praktische tips om aan de slag te gaan.
Wat is innovatie?
Als ik een lezing of workshop geef over innovatie, dan bespreek ik aan het begin van de sessie wat innovatie is. Want veel mensen hebben wel een beeld of gevoel bij innovatie, maar kunnen de term lastig onder woorden brengen.
Dit is de definitie die ik hanteer:
Innovatie is een proces van waardecreatie, door kennis en andere resources te gebruiken op een manier waarop dit nog niet eerder gebeurde.1
In deze definitie zitten een paar belangrijke elementen:
Proces: er is sprake van input (zoals ideeën), activiteiten (zoals brainstorms of R&D) en output (een product, dienst of verdienmodel).
Nog niet eerder gebeurd: de output is nieuw voor de specifieke context of setting waarin deze wordt toegepast.
Waardecreatie: de output heeft toegevoegde waarde voor de gebruiker of andere betrokkenen.
Met name het laatste element van waardecreatie is belangrijk. Dit maakt een uitvinding iets anders dan een innovatie.
Bijvoorbeeld: een computerchip is een uitvinding. Zodra deze chip nieuwe mogelijkheden creëert die voorheen niet bestonden, zoals in smartphones, wordt het innovatie.
Creatieve destructie
Joseph Schumpeter bouwde met zijn theorie van creatieve destructie voort op het werk van Werner Sombart:
Creatieve destructie is een proces van voortdurende technische innovatie, waarbij succesvolle toepassingen van nieuwe technieken de oude vernietigen.
De kern van deze theorie is dat innovaties, zoals nieuwe technologieën, productiemethoden of businessmodellen, zorgen voor fundamentele veranderingen in de economie. Deze innovaties verdringen bestaande structuren, bedrijven en beroepen.
Bijvoorbeeld: de zelfscan bij supermarkten verdringt het beroep van kassabedienden. Of in hetzelfde thema: de dienstverlening van Picnic verdringt de fysieke supermarkten.
Betrek iedereen bij innovatie
De grootste belemmering voor innovatie die deelnemers aan mijn lezing of workshop noemen, is cultuur. Ze noemen dat belangrijke elementen bij innovatie, zoals nieuwe dingen uitproberen en fouten maken, niet worden herkend, beloond of gestimuleerd.
Ook merk ik dat veel bedrijven denken dat ze er met een afdeling Innovatie wel zijn. Een typische reactie is dan: ‘Ik hoef niet te vernieuwen. We hebben daar toch een team Innovatie voor?‘
Maar het is krachtiger om iedereen bij innovatie te betrekken. Want de accountmanagers, onderhoudsmonteurs, verpleegkundigen en andere werknemers denken vaak genoeg in hun werk dat er iets beter, sneller of anders kan.
Tip:
Geef medewerkers met ideeën de mogelijkheid om ze zelf goedkoop en snel te testen.
Een bekend voorbeeld is softwarebedrijf Adobe. Medewerkers met een goed idee krijgen een rode doos, de Kickbox. In de doos zitten het volgende:
post-its voor brainstorms
kort stappenplan om je idee te testen
boekje om ideeën in op te schrijven
creditcard met tegoed van 1.000 dollar
reep chocolade, voor de energie en een goed humeur
Inmiddels passen meer bedrijven dit idee van Adobe toe. Slim, want zo blijft innovatie niet beperkt tot één team of één afdeling.
Deep Dive
Artikelen, boeken, podcasts, video’s, documentaires en meer over dit thema.
1. LEZEN / Dit artikel van De Groene Amsterdammer gaat over het leven en de invloed van Schumpeters gedachtegoed.
2. LUISTEREN / Met Susan nam ik een podcast op over innovatie in de praktijk:
3. KIJKEN / De serie The Playlist (Netflix) laat mooi zien hoe technologische innovatie een hele industrie en cultuur omgooit, ondanks heftige weerstand van gevestigde belangen.
Dank 🙏
Bedankt voor het lezen!
Deze nieuwsbrief is gratis, maar niet goedkoop om te maken. Je kunt me daarom op een aantal manieren helpen:
Stuur het door naar iemand die het leuk vindt, huur me in voor een inspirerende interactieve lezing of voor een praktijkgerichte workshop.
Naar professor Paul Iske, auteur van het boek Instituut voor Briljante Mislukkingen.